Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Instytut

Web Content Display Web Content Display

dr hab. Józef Kuffel, prof. UJ

Pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Literaturoznawstwa Rosyjskiego.

USOSWeb

W swych badaniach naukowych oraz pracy dydaktycznej zajmuje się głównie cerkiewnosłowiańską oraz rosyjską literaturą religijną. Zasadniczy temat jego badań i publikacji stanowi recepcja bizantyńsko-słowiańskiej tradycji hezychazmu na obszarze Rusi Moskiewskiej i Rosji. Tej problematyce poświęcił m.in. rozprawę habilitacyjną: Hezychazm Rusi Moskiewskiej; Metoda interpretacji na podstawie wybranych zabytków literatury przekładowej i oryginalnej (Kraków 2013) oraz dwie monografie naukowe: Hezychazm Rusi Moskiewskiej. Nił Sorski, część pierwsza (Kraków 2014), Hezychazm Rusi Moskiewskiej. Nił Sorski, część druga (Kraków 2018).

Autor dwóch książek przybliżających sylwetkę oraz dzieła najważniejszego wśród Słowian przedstawiciela XVIII-wiecznego odrodzenia prawosławia: Święty Paisjusz Wieliczkowski, O modlitwie umysłu albo modlitwie wewnętrznej (przełożył i wstępem opatrzył J. Kuffel, Białystok 1995) oraz W drodze na Tabor. Theosis w życiu i twórczości św. Paisjusza Wieliczkowskiego (Kraków 2005).

Członek Komisji Kultury Słowian Polskiej Akademii Umiejętności (członkostwo od 2016 r.) oraz Komisji Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (od 2018 r.). W latach 1996-2020 sekretarz redakcji kwartalnika KRSKO „Casus”. Współzałożyciel i współpracownik powołanej w 2021 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego Pracowni Studiów nad Dziedzictwem Chrześcijańskim w Literaturze.

Web Content Display Web Content Display

Publikacje

  1. Hezychazm Rusi Moskiewskiej. Nił Sorski, Część druga, Uniwersytet Jagielloński, wyd. Promo, Kraków 2018.
  2. Hezychazm Rusi Moskiewskiej. Nił Sorski, Część pierwsza, Uniwersytet Jagielloński, wyd. Promo, Kraków 2014.

Artykuły w czasopismach punktowanych

  1. Kilka uwag o recepcji literatury bizantyńskiej na Rusi (na podstawie "Pouczenia dla uczniów" św. Niła Sorskiego [1433-1508]), [w:] „Slavia Orientalis”, rocznik LXX, nr 1, Warszawa 2021, s. 9-21. [MSzWiN lista C (ERIH), pkt. 40]
  2. „Heroiczna świętość" i wybrane współczesne ujęcia mitu bohaterskiego bądź jego imitacje, „Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU”, t. 14, Kraków 2018, s. 209-235. [MNiSzW lista B, pkt. 6]
  3. Кирпич Ивана Грозного или московский вариант симфонии, Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU”, t. 13, Kraków 2017, s. 165-178. [MNiSzW
    lista B, pkt. 6]
  4. "Reguła skitu" w odniesieniu do bizantyńskiej tradycji patrystycznej (po 135 latach od pierwszej monografii o św. Nile Sorskim), [w:] „Roczniki Humanistyczne”,
    nr 7/ Słowianoznawstwo, t. LXV, Lublin 2017, s. 5-18. [MNiSzW lista B, pkt. 15]
  5. Maksym Grek – między humanizmem a hezychazmem, [w:] „Slavia Orientalis”, rocznik LXIII, nr 4, Warszawa 2014, s. 513-526. [MSzWiN lista C (ERIH), pkt. 10]
  6. Paradygmat synergijny – szansa na integrację humanistyki, [w:] „Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 26, Kraków 2013 [druk 2014 r.], s. 587-598. [MNiSzW lista B, pkt. 8]

Rozdziały w recenzowanych pracach zbiorowych

  1. Program badań wschodniosłowiańskich profesora Ryszarda Łużnego, [w:] Przekraczanie granic: rosyjska, ukraińska i białoruska przestrzeń literacka, kulturowa i językowa z perspektywy XXI wieku. Red. Magdalena Kawęcka, Maria Mocarz-Kleindienst, Beata Siwek, Małgorzata Wideł-Ignaszczak. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2020, s. 13-27.
  2. Aspekty temporalne w „Żywocie św. Kiryła Biełozierskiego”, [w:] Czas w kulturze rosyjskiej, pod red. Andrzeja Dudka, WUJ, Kraków 2019.
  3. Koniec Średniowiecza. Wyprawa bojarzynów z Moskwy do kolebki Europae Orthodoxae, [w:] Słowianie Wschodni a europejskie tradycje kulturowe, pod redakcją Heleny Duć-Fajfer i Józefa Kuffla, w serii „Scriptoria Łużniana, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019, s. 111-121.
  4. Translacja tekstu religijnego – przekaz doświadczenia duchowego. Twórczość przekładowa świętych Niła Sorskiego i Paisjusza Wieliczkowskiego, [w:] Przestrzenie przekładu, pod redakcją Jolanty Lubochy‑Kruglik i Oksany Małysy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 209-221.
  5. Maksym Grek, dwie koncepcje antropologiczne i słowiańska idea, [w:] Sacrum świata wschodniego i zachodniego w kulturze Słowiańszczyzny, Musica Antiqua Europae Orientalis XVII, „Acta Slavica”, rec. A. Bezwiński, A. Małmieskułow, Bydgoszcz 2014, s. 171-178.
  6. Жизнь и творчество Нила Сорского в свете продолжения исихастской традиции на Руси, [w:] Книжные центры Древней Руси: Книжники и рукописи Кирилло-Белозерского монастыря, Отв. ред. Наталья Понырько, Светлана Семячко, Институт русской литературы (Пушкинский Дом) РАН, Санкт-Петербург 2014, s. 64-71.
  7. Православное подвижничество в современном мире, [w:] Kościół a świat współczesny, pod red. H. Kowalskiej-Stus, Prace Komisji Kultury Słowian PAU, t. 10, Kraków 2014, s. 371-374.

Teksty popularnonaukowe

Do portretu uczonego: słowo od redakcji [w:] Słowianie Wschodni a europejskie tradycje kulturowe, pod redakcją Heleny Duć-Fajfer i Józefa Kuffla, w serii „Scriptoria Łużniana, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019, s. 5-10.

Słowianie Wschodni a europejskie tradycje kulturowe, pod redakcją Heleny Duć-Fajfer i Józefa Kuffla, w serii „Scriptoria Łużniana, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019.

Web Content Display Web Content Display

Działalność naukowo-organizacyjna

Dr Emilia Hańczyk, Wydział Filologiczny UJ, na podstawie dysertacji pt. Fenomen Róży Świata jako wyraz filozoficzno-artystycznych poszukiwań Daniiła Andriejewa (obrona 2017).

Justyna Góra, IV rok studiów III stopnia na Wydziale Filologicznym UJ.

 Tomasz Kuprianowicz, III rok studiów III stopnia na Wydziale Filologicznym UJ.

  1. Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Religia i styl” (Opole, 19-20 września 2019 r.). zorganizowana przez Komisję Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistówna i Uniwersytet Opolski. Tytuł referatu:  "Spuścizna piśmiennicza św. Niła Sorskiego (1433-1508) – ukoronowanie drugiego wpływu bizantyńsko-południowosłowiańskiego na północno-wschodnich terytoriach Rusi".
  2. Międzynarodowa Konferencja Naukowa na temat „Przekraczanie granic. Rosyjska, ukraińska i białoruska przestrzeń literacka, kulturowa i językowa z perspektywy XXI wieku” (Lublin, 30-31 maja 2019 r.) zorganizowana przez Instytut Filologii Słowiańskiej KUL. Tytuł referatu:  "Program badań wschodniosłowiańskich profesora Ryszarda Łużnego".
  3. Międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Czas w kulturze rosyjskiej. Время в русской культуре” (Kraków, Uniwersytet Jagielloński, 20-21 września 2018 r.), zorganizowana przez Zakład Antropologii Kultury Rosyjskiej Instytutu Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Tytuł referatu: „Aspekty temporalne w Żywocie św. Kiryła Biełozierskiego”.
  4. Międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Słowiańszczyzna wschodnia a europejskie tradycje kulturowe” (Kraków, Collegium Maius, 8-9 marca 2018 r.), zorganizowana przez Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, we współpracy z Komisją Wschodnioeuropejska PAU i Komisją Słowianoznawstwa Oddziału PAN w Krakowie. Tytuł referatu: „Koniec Średniowiecza. Wyprawa bojarzynów z Moskwy do kolebki Europae Orthodoxae”.
  5. Międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Słowianie – problemy geokultury”, (Kraków, PAU, 4-5 grudnia 2015 r.), zorganizowana przez Katedrę Kultury Bizantyńsko-Prawosławnej Instytutu Rosji i Europy Wschodniej UJ, Komisję Kultury Słowian PAU oraz Parafię prawosławną pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie. Tytuł referatu: „Кирпич Ивана Грозного или московский вариант симфонии”.
  6. Międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Przestrzenie przekładu” (Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, 15-16 października 2015 r.), zorganizowana przez Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. Tytuł referatu: „Translacja tekstu religijnego – przekaz doświadczenia duchowego. Twórczość przekładowa świętych Niła Sorskiego i Paisjusza Wieliczkowskiego”.
  7. Konferencja słowianoznawcza pod honorowym patronatem Komitetu Słowianoznawstwa PAN na temat „Sacrum świata wschodniego i zachodniego w kulturze Słowiańszczyzny”, w ramach XVII międzynarodowego festiwalu Muzyka Antiqua Europae Orientalis (Bydgoszcz, 18-20 IX 2014). Tytuł wygłoszonego referatu: „Maksym Grek – między humanizmem a hezychazmem”.

Recenzje monografii naukowych:

1. M. Mazuś, Tradycja kijowsko-mohylańska w kulturze rosyjskiej na przykładzie pism oraz działalności Dymitra Tuptały i Teofana Prokopowicza, wyd. UP, Kraków 2020.

2. Добротолюбие» в переводе преподобного отца нашего Паисия (Величковского)» в двух томах, составитель: П. Б. Жгун, издание Успенского подворья Введенского ставропигиального мужского монастыря Оптина пустынь, Санкт-Петербург 2019.

Recenzje artykułów naukowych w czasopismach: „Studia Rossica Posnaniensia”, Poznań 2021; Kwartalnik Komitetu Słowianoznawstwa PAN „Slavia Orientalis”, Warszawa 2020; Kwartalnik Komitetu Słowianoznawstwa PAN „Slavia Orientalis” rocznik LXVIII, Warszawa 2019; „Вестник славянских культур”, т. 18 (2018); „Slavica Wratislaviensia”, CLXVII. Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich 13. Tanatos 1, pod red. E. Tyszkowskiej-Kasprzak, Wrocław 2018 (2 artykuły); "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis – Studia Russologica”, VIII (2015); Kościół a świat współczesny, pod red. H. Kowalskiej-Stus, Prace Komisji Kultury Słowian PAU, t. 10, Kraków 2014 (5 tekstów); Rocznik Instytutu Języka Polskiego PAN „Polonica”, t. XXXIV (2014); Kwartalnik Komitetu Słowianoznawstwa PAN „Slavia Orientalis” (2014).

Udział w komisjach w postępowaniu habilitacyjnym/ doktorskim:

Członek komisji w postępowaniu habilitacyjnym dr hab. Alicji Nowak.

Członek w komisjach podczas obrony prac doktorskich m.in: Janusza Ryby, Krzysztofa Hilmana, Sylwii Filipowskiej, Anny Mleczek, Michała Milczarka, Marcina Ziomka, Przemysława Biernata, Agnieszki Durlej-Krach, Alicji Nowak, Justyny Migdał

Komisje rekrutacyjne i stypendialne:

Członek wydziałowej komisji rekrutacyjnej na studia III stopnia na rok akad. 2017/2018.

Członek wydziałowej komisji stypendialnej  na studiach III stopnia  w roku 2017/2018.

Członek wydziałowej komisji rekrutacyjnej na studia III stopnia  na rok akad. 2018/2019.

Członek wydziałowej komisji rekrutacyjnej na studia III stopnia  (od 2019 r.)

Organizacja konferencji naukowych:

Międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Słowiańszczyzna wschodnia a europejskie tradycje kulturowe”, zorganizowana w dniach 8-9 marca 2018 r. przez Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, we współpracy z Komisją Wschodnioeuropejska PAU i Komisją Słowianoznawstwa Oddziału PAN w Krakowie. Funkcja sekretarza komitetu organizacyjnego konferencji.

Zespołowa nagroda Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego II st. za osiągnięcia naukowe (przyznana w 2019 r.).

Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania oraz kształcenia młodej kadry naukowej (przyznany w 2018 r.).

Indywidualna nagroda Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego za osiągnięcia naukowe (przyznana w 2014 r.).