english
Wiktor Petrow-Domontowycz – mapowanie twórczości pisarza
Wiktor Petrow-Domontowycz – mapowanie twórczości pisarza
8 czerwca 2019 roku minęło pięćdziesiąt lat od śmierci Wiktora Petrowa (1894–1969), ukraińskiego pisarza, krytyka, historyka, filologa i archeologa, którego spuścizna naukowa i literacka stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć nowoczesnej humanistyki ukraińskiej, zarówno pod względem problematyki, poszukiwań badawczych i artystycznych, oryginalności pisarstwa, jak i bogactwa tematycznego. Choć jego twórczość jest porównywana z myślą intelektualistów tej miary, co Friedrich Nietzsche, Bernard Shaw czy Michel Foucault, to jednak pisarstwo i postać Petrowa wydaje się wciąż zapoznana i (nie)obecna.
W 50. rocznicę śmierci autora Bez gruntu Katedra Ukrainistyki Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk zainicjowała w Krakowie pierwszą – z dwóch zaplanowanych – konferencję Wiktor Petrow-Domontowycz – mapowanie twórczości pisarza. Wydarzenie to oficjalnie zainicjowało projekt translatorsko-badawczy krakowskiej ukrainistyki Wiktor Petrow – w stronę krytycznej nowoczesności.
W murach Międzynarodowego Centrum Kultury (6 czerwca) oraz Collegium Maius (7 czerwca) odbyło się międzynarodowe sympozjum badaczek i badaczy dorobku literackiego, językoznawczego, historiozoficznego oraz archeologicznego ukraińskiego intelektualisty. Krakowskie wydarzenie było pierwszą tego typu okazją do wymiany myśli na temat przewodnich idei, motywów, tropów pisarstwa Domontowycza, jak również odkryć archiwalnych, rezultatów analiz tekstologicznych oraz prezentacji nowych ujęć interpretacyjnych i metodologicznych jego twórczości.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonała Dziekan Wydziału Filologicznego prof. dr hab. Elżbieta Górska wraz z Dyrektorem Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ dr. hab. Jakubem Sadowskim, prof. UJ oraz kierownikiem Katedry Ukrainistyki prof. dr. hab. Adamem Fałowskim.
Wśród trzydziestu ośmiu prelegentek i prelegentów znaleźli się czołowi badacze spuścizny Petrowa oraz przedstawiciele światowej ukrainistyki. Wira Ahejewa (Uniwersytet Narodowy „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, Ukraina) przybliżyła modernistyczną koncepcję pamięci w prozie Domontowycza, Wiaczesław Briuchowecki (Uniwersytet Narodowy „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, Ukraina) skupił się na jego egzystencjalnej idei „bezgruntiaństwa”, George G. Grabowicz (Uniwersytet Harvarda, USA) zaproponował komparatystyczną analizę stylistycznego eksperymentatorstwa pisarza, Myrosław Szkandrij (Manitobski Uniwersytet, Kanada) przedstawił związki twórczości prozaika z formalizmem i strukturalizmem, zaś Mariana Hirniak (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki, Ukraina) analizowała konstrukt protagonisty w kontekście nowoczesnych konceptów sztuki. Jarynę Cymbał (Instytut Literatury im. Tarasa Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Ukraina) zainteresowały powiązania prozy autora Dziewczyny z misiem z literaturą masową lat 20., natomiast Andrij Portnow (Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Niemcy) ukazał Domontowyczowską narrację jako wydarzenie geograficzne na przykładzie tekstu dnipropetrowskiego. Analiza literackiej reprezentacji Dnipropetrowska, ale w kontekście poglądów historiozoficznych Petrowa, była tematem namysłu Switłany Andriejewej i Witalija Andriejewa (Uniwersytet Kijowski im. Borysa Hrinczenki, Ukraina). Kontekst biograficzny przybliżyła Wałentyna Korpusowa (Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Ukraina) w nagranych na potrzeby konferencji wspomnieniach o ostatnich siedmiu latach życia i pracy Petrowa w Instytucie Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
Konferencja odbyła się dzięki wsparciu finansowemu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł Uniwersalia 2.2), Wydziału Filologicznego UJ, Towarzystwa Doktorantów UJ. Komitet organizacyjny konferencji tworzyli: prof. dr hab. Adam Fałowski – opiekun merytoryczny, dr Katarzyna Glinianowicz (Instytut Slawistyki PAN), dr Paweł Krupa (Katedra Ukrainistyki IFW UJ), mgr Joanna Majewska (Katedra Ukrainistyki IFW UJ). Patronat medialny nad wydarzeniem objęły czasopisma „Критика” i „Україна Модерна”.
Program konferencji dostępny jest na stronie: http://www.viktorpetrov.filg.uj.edu.pl/petrov-program.pdf
Fotorelacja z konferencji oraz wystąpienia prelegentów są dostępne na stronie: http://www.viktorpetrov.filg.uj.edu.pl/multimedia/
oraz Facebooku:
Osoba publikująca: Marcin Ziomek