dr hab. Katarzyna Jastrzębska, prof. UJ

Absolwentka rusycystyki na Uniwersytecie Śląskim.

W latach 1998-2009 adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury i Przekładu w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. 2004-2007 Kierownik grantu badawczego finansowanego przez Komitet Badań Naukowych, poświęconego miejscu „szkoły moskiewskiej“ w historii literatury rosyjskiej. W latach 2009-2019 adiunkt (od 2013 adiunkt z habilitacją) w Katedrze Literatury Rosyjskiej XX i XXI wieku Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2019 adiunkt z habilitacją w Katedrze Literaturoznawstwa Rosyjskiego IFW UJ. W latach 2014-2018 Dyrektor Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nagrodzona przez JM Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego trzykrotnie: za osiągnięcia naukowe (2012), za wysoką jakość pracy dydaktycznej (2014), „w uznaniu szczególnych osiągnięć w pracy na rzecz Uniwersytetu Jagiellońskiego“ (2018).

Zajmuje się historią literatury rosyjskiej XX i XXI wieku oraz badaniami nad przekładem literackim. Członkini Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego.

Autorka trzech monografii. Opublikowała również artykuły m. in. o twórczości Michaiła Bułhakowa, Jewgienija Zamiatina, Władimira Makanina, Anatolija Kima, Władimira Zazubrina, Gajto Gazdanowa, a także cykl jednotematyczny poświęcony prozie Romana Sienczina. Jest również autorką prac – monografii i artykułów naukowych – poświęconych problematyce przekładoznawczej. Współredaktorka dwóch tomów z serii „Studia o przekładzie“, publikacji Проблемы каноничности русской литературы: теория, эволюция, перевод oraz pracy zbiorowej Szkoła moskiewska w literaturze rosyjskiej.

Monografie

  1. K. Żemła [Jastrzębska], Przetłumaczyć łagier. Rosyjska i polska literatura łagrowa we wzajemnych przekładach, Katowice 2000.
  2. P. Fast, K. Jastrzębska, Wczesna twórczość Anatolija Kima. Wybrane zagadnienia poetyki i interpretacji, Katowice 2006.

K. Jastrzębska, Sztuka uważności : problemy pisarstwa Anatolija Kima, Kraków:Collegium Columbinum, 2011. Książka ukazała się jako 15 tom w serii: Rosja - Myśl, Słowo, Obraz

     

Artykuły naukowe

  1. Organizacja stylistyczna powieści E. Zamiatina „My" wobec stanu emocjonalnego bohatera, „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze", t. 15, Katowice 1991, s. 19–28.
  2. „Wierny Rusłan" w tłumaczeniu A. Drawicza, [w:] Polityka a przekład, red. P. Fast, Katowice 1996, s. 141–162.
  3. Inny świat" w innym języku. Herling-Grudziński po rosyjsku, [w:] Obyczajowość a przekład, red. P. Fast, Katowice 1996, s. 115–130.
  4. O dwóch przekładach „Mistrza i Małgorzaty" Michaiła Bułhakowa, „Opcje" 1997, nr 1, s. 22–25.
  5. INNY/OBCY w rosyjskiej literaturze łagrowej. Zarys problematyki, [w:] Od symbolizmu do postmodernizmu, red. P. Fast i B. Stempczyńska, Katowice 1999, s. 95–105.
  6. Modele czasoprzestrzeni w rosyjskiej literaturze łagrowej i ich odwzorowanie w polskich przekładach, [w:] Literatura Słowian Wschodnich. Tendencje rozwojowe, przewartościowania, red. M. Ściepuroz Zielona Góra 2000, s. 181–189.
  7. Чужой в „Антилидере" Владимира Маканина, „Przegląd Rusycystyczny" 2001, nr 4, s. 64–72.
  8. Ikony kulturowe w „Mistrzu i Małgorzacie" M. Bułhakowa, [w:] Dwudziestowieczna ikonosfera w literaturach europejskich. Wizualizacja w literaturze, red. B. Tokarz, Katowice 2002, s. 287–298.
  9. „Szkoła moskiewska" w wypowiedziach krytycznoliterackich i autokomentarzach pisarzy, [w:] Idee i poetyki. Ze studiów nad literaturą rosyjską, red. B. Stempczyńska, Katowice 2002, s. 136–145.
  10. O narracji „Lotosu" Anatolija Kima, „Przekład Rusycystyczny" 2004, nr 1, s. 36–65.
  11. Tłumacz kultowy? (o przekładach Tomasza Beksińskiego), [w:] Kultura popularna a przekład, red. P. Fast, Katowice 2005, s. 119–131.
  12. Śmierć oddana metaforom. O tłumaczeniu „Lotosu" Anatolija Kima, [w:] Tabu w przekładzie, red. P. Fast, N. Strzelecka, Katowice–Częstochowa 2007, s. 119–132.
  13. Od uniwersalizmu do eurazjanizmu. „Wyspa Jonasza" Anatolija Kima, [w:] Idea przemiany, t. 2: Zagadnienia literatury, kultury, języka i edukacji, pod red. P. Fasta i M. Duś, Częstochowa 2008, s. 223–238.
  14. [We współautorstwie z A. Mrózek], O „zepsutych aforyzmach" Anatolija Kima, [w:] Z przemian gatunkowych w literaturze XX i XXI wieku, red. H. Mazurek, J. Gracla, Katowice 2008, s. 56–70.
  15. [We współautorstwie z H. Waszkielewicz], „Мы" Евгения Замятина в переводе на польский язык, [w:]Литературоведение на современном этапе. Теория. История литературы. Творческие индивидуальности, Тамбов 2009, s. 580–583.
  16. Белка Анатолия Кима. Попытка интерпретации, [w:] Литературоведение на современном этапе. Теория. История литературы. Творческие индивидуальности, Тамбов 2009, s. 380–383.
  17. Rzeczy (nie) na marginesie. Wokół prozy Anatolija Kima, [w:] Tekst – rzecz – egzystencja w literaturach słowiańskich, pod red. B. Stempczyńskiej, J. Tymienieckiej-Suchanek, Katowice 2009, s. 135–146.
  18. Wampiry rewolucji („Drzazga" Władimira Zazubrina), „Przegląd Rusycystyczny" 2010, nr 2, s. 21–30.
  19. [We współautorstwie z A. Mrózek], Современная русская культура в Польше. Предварительные итогиDIALOG KULTUR VI: Sborník příspěvků z mezinárodní vědecké konference konané ve dnech 18. - 19. ledna 2011 v Hradci Králové. První vydání. Brno: Tribun EU, 2011. 730 s. ISBN 978-80-7399-199-9.
  20. Kobieta - autorka przekładu, [w:] Wielcy tłumacze, red. P. Fast, W. Osadnik, Katowice: Wydawnictwo Śląsk 2012.
  21. Proza Romana Sienczina oczami rosyjskiej krytyki. Ustalenia wstępne, [w:] Od modernizmu do postmodernizmu. Literatura rosyjska XX-XXI wieku, red. A. Skotnicka, J. Świeży, Kraków 2014 [w serii: Rosja-myśl-słowo-obraz]
  22. Народ и так борется за жизнь, зачем ему эта тоска смертная?" - „Елтышевы" Романа Сенчина, [w:] 25 lat polskiej rusycystyki w okresie transformacji, idee/problemy/tematy. Seria: Biblioteka „Przeglądu Rusycystycznego, nr 15,  red. P. Fast, Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk" 2015, s. 117-131.
  23. Rodzina Jołtyszewów", czyli przekład „rozchwierutany", „Przegląd Rusycystyczny" 2016, nr 2, s. 95-112.
  24. Где есть свет в конце тоннеля?" Разговор с Романом Сенчиным, „Przegląd Rusycystyczny" 2016, nr 2, s. 113-120. 
  25. Депрессивная прозя Романа Сенчина, w: Tradycja i nowoczesność. Język i literatura Słowian Wschodnich, red. H. Chodurska, A. Kotkiewicz, Kraków: Wyd. Uniw. Ped. 2016,  ss. 72-81.
  26. Poezja może uratować życie. Dwujęzyczny, polsko-angielski Almanach 5. Festiwalu Miłosza, tłum. E. Kowal, red. A. Marchewka, opieka redakcyjna O. Brzezińska, wydawca: Fundacja Miasto Literatury, Kraków 2016, s. 61-63 (tekst w j. polskim), s. 140-142 (tekst w j. angielskim).
  27. Язык как зеркало сознания постсоветского человека. Проза Романа Сечина, "Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis" 2016, vol. 11, zob.: http://www.ejournals.eu/Studia-Litteraria/2016/Issue-4/art/8813/
  28. Postsowieckość jako trauma? Proza Romana Sienczina, "Przegląd Rusycystyczny" (tytuł numeru: Rosyjskie traumy - świadectwa kulturowe), 2018, nr 3 (163), s.106-116, zob.: http://www.journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/7223/5389
  29. Tendencje modernistyczne w powieści Gajto Gazdanowa „Nocne drogi”, „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 1, s. 162-178, zob. https://www.journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/7645

  30. Rosyjska recepcja twórczości Olgi Tokarczuk. Ustalenia wstępne, "Rocznik Przekładoznawczy" 2020, nr 15, s. 197-210.

  31. Irina Adelgejm - rosyjska tłumaczka i literaturoznawczyni, "Między Oryginałem a Przekładem" 2021, nr 2(52), s. 63-78.

  32. „Nie-miejsce“, ślad i pamięć. Opowiadanie Olgi Tokarczuk „Numery“ w przekładzie Kseni Starosielskiej, „Przekładaniec“ nr 4, 2021, s. 96-115.

Redakcja

  1. Komparatystyka literacka a przekład, red. P. Fast, K. Żemła, Katowice 2000.
  2. Przekład w historii literatury, red. P. Fast, K. Żemła, Katowice 2001.
  3. Szkoła moskiewska w literaturze rosyjskiej, red. P. Fast, K. Jastrzębska, współpraca A. Mrózek, Częstochowa 2007.
  4. Проблемы каноничности русской литературы: теория, эволюция, перевод. Сборник статей под редакцией Катажины Ястшембской, Магдалены Охняк, и Эвелины Пилярчик, Краков: Wydawnictwo „scriptum”, 2017

Recenzje

  1. T. Szczerbowski, O grach językowych w tekstach polskiego i rosyjskiego kabaretu lat osiemdziesiątych, Kraków 1994, „Przegląd Rusycystyczny", nr 3/4, 1997, s. 281–285.
  2. Zaproszenie do tanga, [rec. J. Drużnikow, Tango z prezydentem, tłum. P. Fast, Katowice 2001], „Śląsk" 2002, nr 8, s. 77.
  3. Михаил Шишкин. Знаковые имена современной русской литературы. Praca zbiorowa pod red. Anny Skotnickiej i Janusza Świeżego. Recenzenci: Katarzyna Jastrzębska, Wasilij Szczukin, Kraków: Wydawnictwo „scriptum” 2017. Zob. https://imwerden.de/pdf/shishkin_konferentsiya_v_krakove_2017.pdf

Tłumaczenia

  1. [We współautorstwie z A. Mrózek] I. Sandomirskaja, Czas kobiecego „jeszcze", „Er(r)go: Teoria – Literatura – Kultura" 2005, nr 10.